- Yarın kıyamet kopacağını bilseniz ağaç dikiniz. Hz. Muhammed SAV
Çevre kirliliğine neden olan etmenlerin neler olduğunu bildiğimiz takdirde, nasıl temiz tutulacağı konusunda daha net önlemler alabiliriz. Önce teşhis, sonra tedavi…
- Her şeyin azı karar çoğu zarardır…
Çevremizi kirleten etmenler tespit edilmeli. Çevre temizliği bakımından ihtiyaç duyduğumuz materyalleri ölçülü kullanmalı. Toprağımızı, bizlere can katan temiz havamızı, suyumuzu, beynimizi rahatsız eden aşırı sesi, ışık ve radyoaktif faktörleri de göz ardı etmemeli.
- Doğamızı korumalı, yeşil alanlarımızı çoğaltmalıyız…
Bir türlü son bulmayan hektarlarca bir alanı kaplayan ormanlarımızın yanıp kül olması ciğerlerimizi dağlamaktadır. Çöplerimizi kesinlikle doğaya atmamalı, kağıt, cam, plastik gibi atıkların geri dönüşümünü sağlamalıyız. Ev ve fabrika bacalarından çıkan gazlar hava kirliliğine yol açtığı için filtre kullanmalıyız. Ozon tabakasına zarar verecek ürünlerden kesinlikle uzak durmalıyız.
Çevre bilinci vazgeçilmez tedbirlerin başında gelir. Kara, deniz ve havada yaşayan diğer canlıların yaşam alanlarının olumsuz faktörlerce daraltılmasına asla izin vermemeliyiz.
Her bir canlı, hayatını idame ettirmek için doğal çevreye ihtiyaç duyarlar. Ancak tüm canlılar arasında ne yazık ki sadece bizler parçası olduğumuz doğamızı her geçen gün biraz daha yaşanılmaz hale dönüştürüyoruz. Nüfus arttıkça ihtiyaçlarımız çoğalıyor, doğal kaynaklar bu talebimizi karşılayamazken bir yandan da maalesef insan eliyle yaratılan kirliliğin çevreye verdiği zararın boyutunu neredeyse önüne geçilemez bir seviyeye ulaştırıyoruz.
- Ormanlarımdan dal kesenin başını keserim. Fatih Sultan Mehmed Han
Ekosistemin doğal olmayan bir şekilde insan kaynaklı faaliyetler sonucu bozulması durumun vahametini ortaya koymaktadır. Bilinçsizce atılan atıklarla toprağımızı, hava ve su kaynaklarımızı kirletiyoruz. Bu atıklar hayvan ve bitki türlerinin yaşamını olumsuz etkilemekle birlikte biyoçeşitlilik günden güne azalmaktadır. Bunun neticesinde daha gürültülü ve kaotik yerleşim birimlerinde yaşamak zorunda kalıyoruz. Hülasa, “Herkes kapısının önünü süpürse…” diye başlayan bu sözün önemi günümüzde daha anlamlı hale gelmektedir. Çünkü doğanın dengesinden tutun da virüslerle daha etkili mücadeleye ve hatta bireylerin daha mutlu olması bugün temiz ve sağlıklı çevreden geçtiği unutulmamalıdır. Sıfır atık, su tasarrufu, enerji verimliliği, geri dönüşüm gibi kavramları özellikle hafızalarımıza kazımalıyız. Sorumluluğumuzu ‘5 Haziran Dünya Çevre Günü’ ile sınırlandırmamalıyız.
Ekolojik ayak izimizi mümkün olduğunca azaltmak, aşırı tüketimden kaçınmak ve sıfır atıklı bir dünya ile hayatımızın her noktasında geri dönüşüme şans tanımak ta çevre temizliği bakımından oldukça tesirlidir. Tek kullanımlık plastik malzemelerden kaçınıp daha çevre dostu ürünlere yönelmekle, günlük rutinlerimizde kimyasal içeren ürünlerden ‘bazı temizlik malzemeleri, deodorantlar gibi’ uzak durmak dahi nefes alacak alanlarımızı genişletmek bakımından dikkate değer bir önlemdir.
Doğayı ve doğal kaynakları kirletmemek kadar enerjimizi tasarruflu kullanmak da önemlidir. Günlük yaşantımızda su ve elektrik israfından kaçınarak çevreye katkıda bulunabiliriz. Muslukları uzun süre açık tutmayarak, gereksiz ışıkları kapatarak, enerji tasarruflu ürünleri tercih ederek tüm bu sistemlerin doğaya vereceği yükün bir kısmını azaltabiliriz.
Kompost olarak kullanılabilecek meyve-sebze atıkları dışında kalan ve doğaya zarar veren atıkları (kızartma yağları, piller, elektronik ürünler vs.) çöpe atmak ya da dökmek yerine geri dönüşüm merkezlerine, yetkili birimlere teslim edebiliriz. İşlevini kaybettiği için atmak istediğimiz eşyalarımızı farklı amaçlarla kullanmak üzere geri dönüştürebiliriz. Böylece toprak ve su kirliliğini engellemiş oluruz.
Sanayide hava kirliliğiyle savaşacak teknolojiler de yavaş yavaş gelişmektedir. 2017 yılında dünyada ilk kez Hollanda’nın Eindhoven kentinde hayata geçirilen projede, yeraltındaki otoparklarda kurulan bir sistemle azot, karbondioksit, kurum gibi havadaki zararlı partiküller emilerek temizlendi. Arıtılan hava ise yeniden dışarıya verildi.
Bireylerin yolunu açtığı çevre temizliği işini bir sonraki aşamaya taşıyacak olan yöntemlerden biri yer altı suyunu arıtmadır. Bu yöntem, bir vakum pompasıyla yer altı suyunun çıkarılmasını ve ardından kirleticilerin biyolojik arıtma gibi tekniklerle ayrılmasını içerir. Böylece çok daha saf bir su elde edilebilir.
Ekolojik ayak izimizi mümkün olduğunca azaltmak, aşırı tüketimden kaçınmak ve sıfır atıklı bir yaşam için hayatımızın her noktasında geri dönüşüme şans tanımak en etkili çevre temizliği olduğu unutulmamalıdır.
Günümüzde dünyanın en önemli problemlerinden biri yaşadığımız çevrenin kirliliğidir. Her geçen gün çevre temizliği için farklı yöntemler hayata geçiriliyor. Ancak hepsinden önce bizlerin toprağımıza, havamıza ve suyumuza sahip çıkmamız gerekiyor. Geleceğe iyi bakmak istiyorsak dünyamıza iyi bakmalı, buna da önce çevremizden başlamalı ve aşağıda yazılı maddelere dikkat etmeliyiz.
Yazımızı Mehmet Emin Yurdakul’un Sakın Kesme şiirinden bir dörtlükle noktalayalım:
Sakın kesme, her dalından bir güzel kuş ses versin;
Sakın kesme, gölgesinde yorgun çiftçi dinlensin;
Sakın. kesme, şu sevimli köye kanad-kol gersin;
Sakın kesme, aziz vatan günden güne şenlensin!…
1.Çevre konusunda bilgi edinin.
- Kirliliğe engel olun,yerlere çöp atmayın, bu alışkanlığı çocuklarınıza edindirin.
- Atıklarınızı ayrıştırın, geri dönüşüme katkı sağlayın.
- Naylon poşet kullanımını azaltın. Alışverişlerinizde bez çanta kullanın.
- Kâğıt havlu kullanımını azaltın.
- Dişinizi fırçalarken, banyo yaparken ve mutfakta çeşmeyi açık bırakmayın.
- Enerji tasarruflu ampuller kullanın.
- Atık pilleri doğamıza telafisi mümkün olmayan zararlar verdiği için çöpe değil, atık pil kutusuna atın.
- Bitkisel atık yağları, çöpe ya da lavaboya dökmeyin. En yakın atık yağ toplama bidonuna atın.
- Yazışmalarınızda çıktı almamaya dikkat edin, e-posta kullanın.
- Tek kullanımlık tabak, bardak yerine seramik tabaklar ve metal aletler kullanın.
- Kişisel matara kullanarak, pet şişe kullanımını azaltın.
- İşyerinizde kendinize ait kupa edinin.
- Pikniğe gittiğinizde atıklarınızı biriktirerek eve dönüşte geri dönüşüm kutularına atın.
- Yerel besinleri kullanmaya özen gösterin.
- Bilinçli tüketin, tasarruflu davranın, çevre dostu olun.
- Sık kullanılan cihazlar için şarj edilebilir piller satın alın.
- Kullanmadığınız elektrikli aletleri fişten çekin.
- Isınma için havayı kirletici yakıtlar kullanmaktan kaçının.
- Binanızda düzenli baca temizliği yapılmasına önem verin.
- Binanızda ısı yalıtımına önem verin.
22.. Kısa mesafelerde yürüyün ya da bisiklet kullanın. Bireysel araç kullanımı yerine toplu taşımayı tercih edin.
- Ormanları koruyun. Unutmayalım, Fotosentez dünyadaki tek oksijen kaynağıdır.
Sonuç olarak; “Herkes kapısının önünü süpürürse mesele kendiliğinden çözüme kavuşacaktır…”
Sağlıklı ve yaşanabilir bir çevre özlemiyle…
İbrahim DİNÇ (www.anadoluyakasihaber.com)
Anadolu Yakası Haber İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü