Sarıkamış Harekâtı I.Dünya Savaşı sırasında, 22 Aralık 1914 ve 6 Ocak 1915 arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında Sarıkamış ve çevresinde (Oltu, Narman, Penek, Horasan, Bardız, Mecingirt, Karaurgan, Divik) gerçekleşen muharebeler olup Osmanlı İmparatorluğu’nun askerî taktik hatalarıyla başarısızlıkla sonuçlanan bir askerî girişimdir.
Kafkas cephesindeki muharebeler 1 Kasım’da Rus kuvvetlerinin Osmanlı sınırını geçmesiyle başlamıştır. Bu muharebeler Ekim ayında gerçekleşmiş olsa bile, Doğu Anadolu’ya kış erken geldiği için hem Rus hem de Türk tarafı donma vakaları ve tifüs salgınından dolayı ağır zayiata uğramıştır. 6 Aralık akşamı İstanbul’dan Yavuz kruvazörüne binen Enver Paşa 8 Aralık’ta Trabzon’a,12 Aralık’ta da Erzurum’a ulaştı. Enver Paşa bundan sonra askerleri de teftiş ederek, askerlerin büyük kısmının kışa uygun kıyafetlerinin olmadığını, cephanenin ve erzağın tükenmek üzere olduğunu ve zorlukla ikmal edilebildiğini gördü.
Sarıkamış Muharebesi (26 Aralık 1914- 4 Ocak 1915)…
Allahu Ekber dağlarında karın çokluğu ve yolsuzluk sebebiyle, 27 Aralık sabahında bile, birliklerin büyük kısmı Allahu Ekber dağlarından çıkamamıştır. Kar fırtınasına yakalandığı için en büyük kayıp yüzde 40 zayiatla 17. Tümenimizdeydi.
Ruslar Sarıkamış yollarında donarak hayatını kaybeden askerleri toplarken. “Commandant Larcher’in yazdığı ve Türk kayıpları konusunda en çok kullanılan Batı kaynağına göre kayıpların düzeyi 90.000 ölü ve 40.000 ila 50.000 esirdi.”
Sarıkamış mağlubiyetinden sonra 9 Ocak’ta Kafkas cephesini terk eden Enver Paşa 10 Ocak’ta İstanbul’a çektiği telgrafla Mustafa Kemal Beyin 19. Tümen kumandanlığına tayin edilmesini emretmiştir. Mustafa Kemal Bey Çanakkale Savaşı’nda gösterdiği üstün başarıları sayesindedir ki İngiliz ve Fransızlar mağlup edilebilmiş ve Atatürk “Anafartalar Kahramanı” olarak yurtiçinde ve yurtdışında şöhret bulmuştu. Bu şöhret sayesinde Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda halk ve devlet erkanı tarafından lider olarak benimsenmiştir
Savaştan sonra İstanbul’a dönen Enver Paşa uzun bir süre Sarıkamış hakkında herhangi bir haber, bildiri, veya yayın yapılmasını engelleyerek sansür uygulamıştır.
“Tüm şehitlerimizi rahmetle ve minnetle yad ediyoruz…Unutmadık! Asla unutmayacağız…”
SARIKAMIŞ’A AĞIT…
Yangınlar da Üşür Sarıkamış’ta – Recep Ergül
https://www.youtube.com/watch?v=pQI7-OEXWMM