İnsan çocukluğunda yaşadığı anılarını yaşam boyu unutmuyor. Şimdi sizlere anlatacağım anım da tarihe iz bırakan bir olayın ayrıntıları.
Bir kış günüydü babam beni de işyerine götürdü. İşyerimiz Çarşıkapı’da çantacıların yoğun bulunduğu Centilmen Hanın ikinci katındaydı. İşyerinin yarısı atölye yarısı yazıhaneydi. Babam atölyede çalışırken ben de yazıhanede dışarıyı seyrediyordum. Camdan dışarı baktığımda caminin minaresi ve hanların çatısı görünüyordu. Manzarayı seyrederken küçük bir uçağın renkli kağıtları atması dikkatimi çekti. Babamı uyardım ilgiyle izledik. Benim o güne kadar ilk kez gördüğüm uçak ve kağıtlar beni çok mutlu etmişti. Eve gidene kadar renkli kağıt atan bir uçaktı. Evin yoluna koyulduğumuzda yerde sabah atılan renkli kağıtlarla karşılaştık. Babam birini alıp okudu ve başbakanın İstanbul’a geldiğini söyledi. Pek bir şey anlamamıştım.
Yıllar sonra araştırdığımda 1959 yılında İsviçre’nin Zurih kentinde Kıbrıs Cumhuriyetinin temeli atıldıktan sonra görüşmelerin garantör devletlerden İngiltere’nin başkenti Londra’da devam etmesi kararlaştırılmıştı.
17 Şubat 1959 günü heyet Londra Hathrow havalimanına yöneldi. Kuleden gelen bilgiler başkentteki aşırı sis yüzünden diğer bütün uçaklar gibi Türk uçağını da 25 kilometre kuzeyde bulunan Gatwick Havalimanı‘na yönlendirdi. Sisin yoğunluğunun daha az olmasına karşılık çıkan fırtına ile uçak Londra yakınlarındaki ormana çakılmıştı. Kazada Menderes’in ayağı uçağın yarılan tabanına sıkışmış, DP’li Sakarya Milletvekili Rıfat Kadızade onun dışarı çıkmasını sağlamıştı. Kazada bakan ve milletvekillerinin de bulunduğu 14 kişi ölmüştü.
Dışişleri Bakanlığı Kâtibi Güner Türkmen ve Demokrat Parti Çanakkale Milletvekili Emin Kalafat‘ın da aralarında bulunduğu 6 yolcu ve mürettebat yaralı olarak kurtulmuştu. Başbakan Adnan Menderes hafif yaralandı.
Kazanın ardından kaldırıldıkları hastanede, Menderes’in talimatıyla Kıbrıs görüşmeleri planlandığı zamanda başladı. Adnan Menderes, kazadan iki gün sonra, London Clinic’te gözetim altında tutulduğu hasta yatağında Londra Antlaşması’nı imzaladı. Mart başında taburcu olan Menderes’i Türkiye’ye dönüşünde İstanbul havalimanında yüzbinlerce kişi karşıladı.
Havaalanından Park Otele dört saatte gelebilen Başbakan, Ankara’da Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve İsmet İnönü tarafından karşılandı. CHP ve DP arasındaki buzların erimesi gerçekleşse de 1960 darbesi ölümden dönen başbakanın sonunu hazırladı.
Bir kış günü havada gördüğüm uçağın ve attığı kağıtlar tarihin bir sayfasını açıklamama fırsatı verdi.
Yaşamın her evresi bizlerin anılarında bir iz bırakmakta. Benim yaşamımda ki izler çocukluğumuzun oyunlarının konusu olmuştur. Atmış İhtilaline giden yollar hep Cağaloğlu’nda kesişmiş olduğundan olaylar sinema şeridi gibi gözlerimin önüne gelmekte.
Darbelerin olmadığı bir Türkiye özlemiyle sağlıcakla kalın.