AKDENİZ’İN İNCİSİ KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ …
Bugün Kıbrıs Barış Harekatı’mızın 50’inci yıldönümü…Yıl: 1974 Ankara’dayım…
1973 yılında tamamladığım Lise öğrenimim sonrası yüksek öğrenim yapabilmem için Üniversite arayışındayım. Ağustos ayı sonuna kadar Ankara’da kaldığım bu süre zarfında 1’inci ve 2’inci Kıbrıs Barış harekatımızın tüm safhalarını burada izledim. Savaşa gönüllü katılmak için Genelkurmay Başkanlığımızın önünde toplanan vatansever binlerce gencimizin arasında bulunma şerefine nail oldum.
Genel Kurmay Başkanlığı’mızda, komutanlarımız; “Gençler sizler okuyunuz. Şu anda sizlere ihtiyacımız yoktur. Müsterih olunuz. Mehmetçiğimiz gereğini yapmaktadır.“ diyerek bizleri teselli ediyorlardı.
Evet o zaman öğrenci olmamız hasebiyle bizler Beşparmak Dağları’nı göremedik, ama Kıbrıs Barış Harekatımızın 50’inci yılı münasebetiyle Ankara Hacı Bayram Üniversitesi’nde düzenlenen ve KKTC Cumhurbaşkanımız Sayın Ersin TATAR’ın katıldığı söyleşi ve anma programında bulunma şerefine ‘50 yıl sonra’ nail oldum. Naçizane cephede savaşan bir nefer olamadım ama bu münasebetle tertip edilen programda Kıbrıs Barış Harekatımızda savaşa katılan kahraman gazilerimizle tanışma ve sohbet etme imkânı buldum.
PROF.DR. NACİ BOSTANCI’NIN KKTC CUMHURBAŞKANI ERSİN TATAR’A PLAKET TAKDİMİ…
Bizlere bu güzel ve anlamlı programda ev sahipliği yapan Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Profesör Doktor Naci BOSANCI’ya, emeği geçen akademisyen, öğrenci ve tüm personele teşekkür ederiz.
Yazıma, Kahraman Pilot Yüzbaşımızın acıklı hikayesiyle başlayacağım: “O’nu ve tüm şehitlerimizi asla unutmadık. Unutmayacağız. Onları gönüllerimizde ve belleğimizde ebediyete kadar rahmetle ve minnetle yâd edeceğiz.”
Tarihimiz, kültürümüz, dilimiz, dinimiz, gelenek ve göreneklerimiz varlık sebebimizdir. Bu ulvi değerlerimizi yaşamalı ve yaşatmalıyız.
Güzel yurdumuzun her yöresi dinlenmeye (turizme), tarıma, hayvancılığa ve her türlü ticari faaliyete elverişlidir. Özellikle ülkemizin bulunduğu coğrafi konum itibarıyla dört mevsimin yaşanması bakımından da ayrı bir özellik ve güzellik arz etmektedir.
HACI BAYRAM ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. NACİ BOSTANCI – ANKARA
Osmanlı Venedik savaşı 1570-73 yılları arasında oldu ve dördüncü kez Venediklilerle savaşıldı. 2.Selim döneminin ise en önemli seferi bu olmuştur. Kıbrıs’a yapılan bu seferle direniş göstermeden düşen Lefkoşa’dan sonra Gazi Magusa 11 ay direnir. 1571 Ağustos ayında düşer. Haçlı donanmasının İnebahtı’nın Osmanlı donanması tarafından yenilmesinin ardından Kıbrıs fethedilerek Doğu Akdeniz’in hakimiyeti Osmanlı İmparatorluğuna geçer.
Üç yüzyıl Osmanlı Hâkimiyetinde kalan ada 1878 yılında Osmanlı Rus savaşında Rusların Yeşilköy’e kadar gelmesi üzerine Berlin antlaşması ile Kıbrıs adasının Yönetimini Osmanlı adına yönetmek üzere Birleşik Krallığa bırakılır.
1960 yılında İngiliz İdaresinden bağımsızlığını ilan eden Kıbrıs Cumhuriyeti aynı yıl İngiliz Milletler topluluğuna katıldı. İngiltere, Türkiye ve Yunanistan’ın garantörlüğünde kurulan iki toplumlu Cumhuriyet 1974 yılında 15 Temmuz Nikos Sampson liderliğinde yapılan darbeye kadar sürdü.
İkili görüşmelerden sonuç çıkmayınca Zürih ve Londra antlaşmalarına dayanarak Kıbrıs’a çıkartma 20 Temmuz sabahı Başbakan Ecevit’in Barış harekatını duyurması ile Girne’ye çıkartma başlamıştı.
KIBRIS GAZİLERİMİZLE…
Temmuz ayı Kıbrıs Barış Harekatı’nın yıldönümü hasebiyle yâd edilirken bunun yanına içimizde yaşayan Haşhaşilerin 15 Temmuz kanlı darbesi de eklenmiş oldu.
Ülkemizi emperyalistlere peşkeş çeken bu alçakların kanlı planları ve eylemleri neticesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’miz kendi uçaklarımız ve millî üniformamızı giyen satılmış, alçak hainlerce bombalandı. Bir gecede 252 vatan evladımız şehîd ve 2195 vatan evladımızı da gazi oldu.
UNUTMADIK! ASLA UNUTMAYACAĞIZ…
Şanlı tarihimizde kara bir leke olan o geceyi ve o kanlı gecenin müsebbibi satılmış, vatan haini bu gürûhları asla unutmayacağız. Binlerce satılmış vatan haini alçakları her daim bu acıyla ve nefretle yâd edeceğiz.
***
Tarihimizde Ağustos ayımız zaferlerle doludur. Meydana gelen savaşların, olayların neden-sonuç ilişkilerini okuyup öğrenmek ve iyi analiz etmek gerekir. Büyüklerimiz, ‘Tarih ait oldukları toplumun hafızasıdır, tarih tekerrürden ibarettir.’ derler, unutmamalıyız ve ders almalıyız.
Yiğitlik, mertlik, civanmertlik, misafirperverlik, dürüstlük, hatırşinaslık ve tüm güzelliklerle bezenmiş asil bir milletin mensubu olmak ne büyük şeref ve bahtiyarlıktır. Ne kadar övünsek azdır. Bu ulvi değerlerimize layık olmalıyız. Aramızda yaşayan, fakat bu güzellikleri anlayamayan ve bundan da nasibini alamayanlara söyleyecek hiçbir sözümüz yoktur.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’mizle ilgili birazcık tarihi bilgiler aktaralım. Bu bilgileri öğrenmemizde sayısızca faydalar vardır…
Kıbrıs Barış Harekâtında 35.000-40.000 civarındaki askerimiz adanın kuzeyine yerleşti. Kıbrıs Cumhuriyeti ve Birleşmiş Milletler harekâtı ‘işgal’ olarak nitelendirdi. Şubat 1975 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye’ye silah ambargosu koydu.
BEŞPARMAK DAĞLARI ‘NDAKİ DEV BAYRAĞIMIZ…
15 Kasım 1983 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu…
Kıbrıs Barış Harekatımızda 498 Kahraman Askerimiz ile Kıbrıs Türk Gücü mensubu 70 Mücahitimiz şehit oldu. 1.200 kahraman askerimizde gazi oldu. Rumlarca 270 sivil vatandaşımız öldürüldü, 1.000 sivil vatandaşımız yaralandı, 803 Kıbrıs Türkü kayıp, hâlâ bulunamadı.
Kıbrıs Adası, Akdeniz’in Güneybatı Asya bölgesinde bulunan Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü 9.251 km2 yüz ölçümüne sahip, 1952 m rakımlı Doruk, Karlıdağ ve Olympos tepelerinin, Kıbrıs Rum Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin yer aldığı Birleşik Krallığın Askeri Üssü ile Birleşmiş Milletlerin Tampon Bölgesinin bulunduğu Akdeniz’in üçüncü büyük adasıdır. Nüfus yoğunluğu itibariyle 90 kişi/km2’dir.
Türklerle, Rumların birlikte yaşadığı ada maalesef tarihte uzun süre bizim himayemizde olmasına rağmen Osmanlı İmparatorluğu yıkıldıktan sonra sömürgeci emperyalist devletlerin, özellikle de sinsi planlarıyla meşhur namıdiger İngilizlerin oyunlarıyla günümüzde hala çözülemeyen sıkıntılarla mücadele etmekteyiz.
GİRNE KALESİ VE GİRNE’DE BİR CADDE…
1453 – 1071- 1571 – 1923 ve 1974 yıllarını çok iyi anlamalı ve çok iyi analiz etmeliyiz…
Kıbrıs 1571 yılında adadaki Hristiyan nüfusu kurtarmak ve korumak için 60 bin askerlik güç ile Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmiştir. Yeniçerilerin adaya yerleşmeleri ile Antik Çağ’dan beri ilk kayda değer nüfus değişimi yapılmıştır.
Osmanlılar Kıbrıs’ta feodal sistemi kaldırıp millet sistemini uyguladı…
Adanın imar ve iskânı için, 21 Eylül 1571 tarihli Padişah fermanı ile Karaman Eyaleti’nin belli şehir ve köylerinden adaya mecburi iskân yapılması kararlaştırıldı ve adaya Türkler yerleştirilmeye başlandı.
1878 yılında Osmanlı’dan ‘Ruslara karşı yardım’ vaadiyle yıllık yaklaşık 92.000 altın karşılığında ada Birleşik Krallık tarafından kiralandı. Daha sonra Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesi gerekçe gösterilerek Birleşik Krallık tarafından ilhak edildi.
Kıbrıs Birleşik Krallık Dönemi…
93 Harbi’nde Rus İmparatorluğu karşısında yenilen Osmanlı, Ruslara karşı fazla ödün vermemek amacıyla, Birleşik Krallık’ın isteği üzerine Berlin Antlaşması kapsamında 92.799 sterlin karşılığında adayı 4 Haziran 1878 tarihinden itibaren imzalanan Kıbrıs Sözleşmesi ile kiralandı. Osmanlı mülkiyeti devam ediyor sayılmakla birlikte, yönetim tamamen Birleşik Krallık’a geçti. Birleşik Krallık adayı “Komiser” diye tabir ettiği yüksek rütbeli yöneticilerle idare etmiştir. 1914’te başlayan I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı’nın Birleşik Krallık karşısındaki Almanya’nın yanında savaşa girmesi üzerine Birleşik Krallık adayı 5 Kasım 1914’te ilhak edip adaya vali tayin etti. 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’nın 21. Maddesi gereğince, Birleşik Krallık’a ilhakı tanındı. 1925 yılında Kıbrıs Crown Colony olarak ilan edildi ve adaya ilk Türkiye Cumhuriyeti konsolosu atandı.
Ekim 1931’den itibaren Rumlar Enosis isteğiyle ayaklandı…
Rumların Birleşik Krallık yönetimine karşı ayaklanması sonucu Birleşik Krallık’ın politikası sertleşti. Yunan ve Türk tarihinin okutulması, iki ülkenin bayraklarının kullanılması ve Yunan ya da Türk ulusal kahramanlarının resimlerinin sergilenmesi yasaklandı.
Ocak 1950 tarihinde Doğu Ortodoks Kilisesi, Kıbrıs Türk toplumunun boykot ettiği bir referandum düzenledi. Referandumun sonucunda, katılan halkın % 90’ı Kıbrıs’ın Yunanistan ile birleşmesi düşüncesi olan Enosis lehinde oy verdi. 1955’te Kıbrıslı Rumların kurduğu EOKA örgütü Birleşik Krallık kuvvetlerini adadan çıkarmak için silahlı eylemlere başladı. Bu zaman zarfında Kıbrıs Türkleri de silahlanmaya başladı ve Birleşik Krallık adanın tüm bölümünü kontrolde tutmakta zorlanıyordu. Bu tarihten itibaren taksim isteğinde bulunan Türkler ile Enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı.
1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti kurulurken yapılan nüfus sayımına göre Ada’nın toplam nüfusunun %70’i Rum, %30’u Türk’tü. 1980’lere kadar adada çok az nüfusla İngiliz, Ermeni ve Maruni toplulukları da bulunmakta idi. Özellikle 1983 yılında KKTC’nin ilanından sonra Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden adaya göçler ile adadan başta Türkiye, İngiltere, Avustralya ve ABD’ye olmak üzere yapılan göçler yüzünden demografik yapı değişmiş ve adanın kuzeyinde yerli Kıbrıslı Türk olmayan, Türkiye kökenli kişilerin sayısı artmıştır.
1960 Sonrası…
Ada, 1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti adıyla bağımsızlık kazanmıştır. 1974’te Yunan darbesinin ardından Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği harekât sonucu adanın kuzeyinde de facto olarak tek yanlı Kıbrıs Türk Federe Devleti kurulmuş, bu devlet sonra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adını almıştır. 24 Nisan 2004 tarihinde Birleşmiş Milletler genel sekreteri Kofi Annan tarafından hazırlanan birleşme planı adada referanduma sunulmuştur. Kuzey Kıbrıs plana %35’e karşı %65’le “evet” deyip kabul ederken, Güney Kıbrıs %25’e karşı %75 ile “hayır” deyip kabul etmemiştir.
1 Mayıs 2004 tarihinde adanın Rumlar tarafından yönetilen güney kesimi adanın tamamını temsilen, “Kıbrıs Cumhuriyeti” adıyla Avrupa Birliği’ne katılmıştır.
1960’tan 1974’e…
Kıbrıs Rumları, 21 Aralık 1963’te Kıbrıs Türklerine karşı ada çapında katliam başlattı. 21 Nisan 1966 tarihli Patris gazetesinde yayınlanan Akritas Planına göre Türk halkı sindirilerek ada Yunanistan’a bağlanacaktı.
1967’de Rum saldırıları tekrar başladı. Yunanistan Ordusu’nun 15 bin askeri, gayri resmî olarak adaya yerleştirildi. Türklere karşı sürdürülen sindirme politikasının durdurulması için Türkiye ve Yunanistan başbakanları arasında düzenlenen toplantı bir sonuç vermeyince, Türkiye askerî müdahalede bulunacağını açıkladı.
TBMM hükûmete müdahale yetkisi verdi. Türk uçakları Kıbrıs üzerinde uçmaya başladı. Donanma ve çıkarma birlikleri harekete geçti. ABD’nin arabuluculuğuyla Yunanistan birliklerinin geri çekilmesi sağlanınca, Türkiye harekâtı durdurdu. Yunanistan’ın askerleri üç Türk köyünden geri çekilirken arkalarında 24 ölü bıraktılar. 1964’ten beri Türkiye’de bulunan Rauf Denktaş gizlice adaya gitti. Denktaş, Yunanlılarca tutuklandı ama Türkiye ve ABD’nin itirazı üzerine iade edildi.
Türkiye Cumhuriyeti, adada gerçekleştirilen darbe nedeniyle Zürih ve Londra Antlaşması’nın IV. maddesine istinaden gerçekleştirdiğini savunarak ‘20 Temmuz 1974’ tarihinde Kıbrıs’a karadan ve havadan harekât başlattı. Türk birlikleri, adaya indikten kısa bir süre sonra adanın büyük şehirlerinden bir olan Girne’ye girdi. Başkent Lefkoşa’ya doğru ilerlemeye başladı. 22 Temmuz’da taarruz sonucunda Türk birlikleri önce Girne’ye girdi, daha sonra da başkent Lefkoşa’ya yöneldi. Ateşkes başlamadan Girne-Lefkoşa hattı birleşti.
Geçici ateşkes ilan edildiyse de Rum birliklerinin bu ateşkes kurallarına uymaması sonucu 13 Ağustos’ta Türk birlikleri tekrar ilerlemeye başladı. Türk birlikleri 14 Ağustos’ta başkent Lefkoşa’ya, 15 Ağustos’ta Lefke ve Mağusa’ya girdi. Uluslararası baskılar sonucunda ateşkes ilan edildi ve adanın % 37’si Türkler’in kontrolüne geçti. 170.000 civarındaki Kıbrıslı Rum kuzeyde bulunan evlerinden göç ettirildi, 50.000 Kıbrıslı Türk ve daha sonra da Türkiye’nin teşviki ile Türkiye’den gelen göçmenler ise bu evlere yerleştirildi.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanı…
Kıbrıs Harekâtı sonrasında 1976’da Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. 15 Kasım 1983’te Kıbrıs Türk Federe Devleti meclisi Self-determinasyon hakkını kullanarak oybirliği ile aldığı bir kararla, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni ilan etti. KKTC’nin kuruluş bildirgesini kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş okudu. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kurulması, Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan’ın ve pek çok devletlerin yanı sıra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin de tepkisini çekti.
Güvenlik Konseyi, 18 Kasım’da aldığı bir kararla bağımsızlık kararını kınadı. 13 Mayıs 1984’te de Güvenlik Konseyi 550 sayılı kararı ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanını ayrılıkçı bir hareket olarak tanımladı.
Girne Dağları’nda devasa Türk Bayrağı ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağını ve Mustafa Kemal Atatürk’ün “Ne Mutlu Türküm Diyene” yazılı sözünü görebilirsiniz. Gece ışıklandırılan bu devasa bayraklar uçakla seyir halinde rahatlıkla görülebilmektedir.
Toprakları kuzeyde Dipkarpaz, batıda Güzelyurt, güneyde de Akıncılar’a doğru yayılır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Kıbrıs Cumhuriyeti toprakları arasında Birleşmiş Milletler’in kontrolünde tampon bölge bulunmaktadır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin önemli yerleşim yerleri, başkent Lefkoşa, Girne, Gazimagusa, Güzelyurt ve İskele’dir. KKTC, etkisinde bulunduğu Akdeniz ikliminden dolayı fazla yağış almaz. Genellikle sıcak ve kuraktır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Devlet Yapısı…
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yarı başkanlık sistemi ile yönetilmektedir. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, Başbakan ise hükümetin başkanıdır. Ülkede çok partili demokratik bir rejim vardır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı ve hükûmet tarafından kullanılmaktadır. Yasama yetkisi ise KKTC Cumhuriyet Meclisi’ne aittir.
KKTC Cumhurbaşkanı halk tarafından, 5 yıllık süre için seçilir. Bu görevi 30 Nisan 2015’ten beri Mustafa Akıncı yürütmektedir. 50 kişiden oluşan Cumhuriyet Meclisi halkın oylarıyla seçilmektedir. Bugün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni Başbakan Ersin Tatar önderliğinde Ulusal Birlik Partisi ile Halkın Partisi Koalisyon hükümeti yönetiyor.
ABD merkezli Freedom House kuruluşu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni ‘özgür’ olarak nitelemektedir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin yerleşim yerlerinin listesi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilçeleri…Lefkoşa, Gazimagusa, Girne, Güzelyurt, İskele ve Lefke olmak üzere 6 ilçeye ayrılmaktadır. Her ilçeye Kaymakam atanmaktadır.
KKTC Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı…
KKTC’nin Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı (G.K.K.) adında tümen seviyesinde bir askeri birliği vardır. G.K.K.’nda 18 ile 40 yaşları arasında zorunlu askerliğe alınmış 4000 kadar personel bulunmaktadır.
Bunun yanında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 11. Kolordu’su Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı (K.T.B.K.) yerleşmiş durumdadır.
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ’NİN EKONOMİSİ…
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti uluslararası camiada tanınmamasından dolayı ekonomik olarak Türkiye’den yardım almaktadır. Tedavüldeki para birimi Türk Lirası’dır. KKTC’nin neredeyse tüm ithalat ve ihracatı Türkiye üzerinden gerçekleştirilir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisi kamu sektörü dahilinde ticaret, turizm ve eğitimle beraber tarım ve imalat sanayinden oluşmaktadır. KKTC’deki kişi başına düşen millî gelir 2015 yılı itibarı ile 15.000 Amerikan Doları’dır.
Günümüzde ise Adanın gerek stratejik ve gerekse çevresindeki enerji kaynakları nedeniyle yine emperyalist devletlerin iştahı kabarmış bulunmaktadır. Bundan dolayı Türkiye’nin denizlerde doğal gaz ve petrol arama çalışmalarına yönelik sismik ve sondaj faaliyetleri için kurduğu enerji filosundaki Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han sondaj gemileri ile Barbaros Hayrettin Paşa ve MTA Oruç Reis sismik arama gemileri olmak üzere toplam 6 gemisi ülkemizin geleceği bakımından oldukça hayati bir vazifeyi icra etmektedir. Ülkemizin halihazırda 4 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisiyle denizlerde yürüttüğü petrol ve doğal gaz arama ve sondaj faaliyetlerini filoya ekleyeceği 7’nci gemi ile daha da ileri seviyeye taşımaya hazırlanmaktadır. Bunlar denizlerimize ve geleceğimize sahip çıkmamız bakımından son 20 yılda atılmış oldukça önemli ve çok kıymetli adımlardır.
Rabbimiz devletimizi milletimizi ve tüm mazlumları her türlü musibet ve belalardan korusun; birliğimizi ve dirliğimizi daim eylesin inşallah duası ve dileğiyle yazımı burada noktalıyor; tüm şehitlerimize gani gani rahmet, kahraman gazilerimize, okuyucularımıza sağlıklı ve huzurlu günler diliyorum.
Rabbim devletimizi, milletimizi, kahraman Ordumuzu ve tüm mazlumları korusun…
İBRAHİM DİNÇ – ANKARA